باسمه تعالی

بیانیۀ تحلیلی شماره ۱۶

ارزیابی عملکرد شورا و مدیریت شهری در سه ماهۀ گذشته (مهر ماه ۹۶ تا دی ماه ۹۶)

با پایان پاییز سال جاری، فصلی دیگر از همراهی گروه مطالعات شهری فاطر با مردم شریف شیراز گذشت. در این مدت، بنا به اقتضای شرایط شورای جدید و به حسب انصاف و لزوم در اختیار داشتن فرصت کافی برای اشراف به مسائل کلان شهر شیراز توسط اعضای شورای پنجم و کادر جدید مدیریت شهری از انتقادهای دامنه دار پرهیز شد و بیشتر به رصد فعالیت‌های مدیریت شهری، گذشت. علاوه بر آن تلاش شد پیشنهاداتی راهگشا جهت بهبود عملکرد و ارتقای کارآمدی مجموعۀ سیاست گذاری و مدیریت شهری ارائه شود. با ایجاد فرصت چند ماهه برای اعضای شورای شهر و شهردار منتخب ایشان، زمان مناسب برای نقد و بررسی آسیب‌شناسانۀ مدیریت شهری در گام اول فرا رسیده است.

تداوم خط سیر عملکردی، به رغم تفاوت در شعارها

در دورۀ پیشین شورای اسلامی شهر شیراز و با وجود غلبۀ یک جریان سیاسی مدعی اصول انقلاب اسلامی، شاهد بودیم که عملکرد ایشان (حداقل در حوزۀ مدیریت شهری) نسبت چندانی با مدعای ایشان نداشت. اکنون چند ماه از آغاز شورای پنجم و غلبۀ اکثریت مطلق جریان سیاسی رقیب می‌گذرد. علیرغم تغییر گرایش سیاسی حاکم بر شورا به جز جایگزین شدن ادبیات تلطیف شده و تظاهرات به استقبال از مشارکت‌های اجتماعی؛ به جای تقابل و توهین به منتقدین و فعالان اجتماعی؛ تغییر اساسی دیگری قابل مشاهده نیست.

اگر در دورۀ پیشین بخشی از وقت شورا برای نطق‌های سیاسی و با موضوعات بین‌المللی و ملی تلف می‌شد؛ اکنون نیز قدری از زمان شورا برای همان موضوعات سیاسی و بی ارتباط با مسائل و موضوعات محلی و حیطه وظایف نمایندگان مصروف می‌شود. اگر در چند سال اخیر نهایت تلاش برخی از اعضای شورا، نطق‌های پیش از دستور و پرداختن شفاهی به موضوعاتی مثل حاشیه‌نشینی، شکاف طبقاتی، تبعیض شمال- جنوب، معضلات ترافیکی، بوروکراسی اداری و عدم تحقق بودجه و بحران مالی شهرداری و… بود؛ اکنون نیز شاهد همان نطق ها با موضوعات مشابه هستیم.

اگر عمدۀ انتقادات ما به شورای چهارم حول عدم شفافیت بود، اکنون نیز با فقدان شفافیت شورای پنجم، ناگزیر به تکرار همان نقدها هستیم. اگر فقدان نظارت ساختاری، موثر و دائمی شورای شهر و عدم توجهِ ایشان به وظایف نظارتی خویش و اهتمام نداشتن به ایجاد ساز و کارهای نظارت همگانی، موجب بروز آن حجم از تخلفات و بی‌انضباطی‌های مالی و پرونده‌های مفتوح فساد اداری شد؛ اکنون نیز نشانه‌هایی از تغییر رویه جدی دیده نمی‌شود.

گروه مطالعات شهری فاطر همچون گذشته امیدوار به اصلاح امور و موفقیت مجموعۀ مدیریت شهری است. اما، چنانچه نقدهای مصلحانه و نصایح مشفقانه شنیده نشود؛ دیر نباشد که نتایج عملکرد شورای جدید نیز، همچون ادوار پیشین باشد. گروه مطالعات شهری فاطر بر این باور و امید است که شورای پنجم با تغییر جهت و اصلاح رویه های ناصواب گذشته میتواند در مسیر حکمروایی خوب شهری گام برداشته و تحقق پذیری تغییرات مطلوب در این راستا را ممکن سازد.

توصیه‌هایی برای اصلاح امور و بهبود عملکرد شورای شهر و شهرداری شیراز:

  • گفتار درمانی کافی است! اگر مشکلات زیست محیطی و تخریب گسترده باغات، حاشیه‌نشینی، شکاف طبقاتی، تبعیض شمال- جنوب، معضلات اجتماعی و مشکلات ترافیکی و… با نطق‌های پیش از دستور قابل حل بود، با نطق‌های آتشین برخی اعضای شورای پیشین بر طرف شده بود. طرح ایجابی به شورا ارائه داده و شهرداری را به انجام آن ملزم کنید!
  • سلیقه‌ای عمل کردن شورا، بی‌برنامگی، بی انضباطی در بررسی و رسیدگی به طرح‌ها و لوایح کافی است! اولویت بندی مسائل و مشکلات و پرداختن منظم به اهمِّ آن، شورا را از این وضعیت نجات می‌دهد.
  • شفافیت، شفافیت، شفافیت! به وعده‌های انتخاباتی خود عمل کنید. خود را در معرض دید، نقد و نظر مردم قرار دهید. ابعاد، اجزا و شیوه‌های شفافیت، پیش از این بارها گفته شده است. از گزارشگران فساد حمایت کنید. ساختار و سازوکار ساده و سریع برای نظارت همگانی بر شهرداری و شورا ایجاد کنید.
  • ساختار سازمانی شورا را سنگین نکنید. مرکز پژوهش‌های مستقل، چابک و کارآمد می‌تواند ضعف تخصصی شورا را جبران کند. حضور انبوهی از مشاورین، جز تحمیل هزینه‌های اضافی به مردم ثمری ندارد، که اگر داشت، لایحۀ کاهش بهای خدمات (عوارض) باغات و تجاری‌ها، با توجیه رونق بازار مسکن!، تصویب نمی‌شد!.
  • تغییر در نتایج بدون تغییر در گفتمان غالب و رویکرد غلط و منسوخ شدۀ سابق ممکن نیست. غالب شدن گفتمان جدید و تعیّن آن هم بدون استخدام صاحبنظران متعهد و مجریان کارآمد مقدور نیست. مدیران فرتوت و بازنشسته، مدیران مدرک گرا و در حال تحصیل، فعالین اقتصادی و دارای تعارض منافع، افراد فاقد تخصص و تجارب مرتبط و نورچشمی‌های سفارش شده، مناسب حضور در جایگاه مدیریت نیستند. انتصابات منسوبین سببی و نسبی از چشم مردم دور نمی‌ماند! اطلاعات مربوط به تمامی مدیران را شفاف نموده و کلیه اطلاعات مربوط به تعارض منافع را اعلام کنید. همچون ۴ سال گذشته تأکید میکنیم که شفاف سازی اطلاعات و فرایندهای شورا و شهرداری کارآمدترین راه حل جلوگیری از تضییع حقوق عمومی است.
  • تجاری سازی لجام گسیخته و ظهور قارچ گونه مجتمع‌های تجاری (مال‌ها) جز ترویج فرهنگ پرسه‌زنی به عنوان الگوی فراغت، تغییر سبک زندگی توسط برندها و نظام سرمایه‌داری، ترویج روحیۀ مصرف‌گرایی، تضعیف و زوال کسب و کار و اقتصاد محلی و جایگزینی سرمایه سالاری به جای تعاملات اجتماعی و مناسبات انسانی ثمر دیگری ندارد. مجتمع‌های تجاری موتور محرّک توسعۀ شهر نیست!، لطفا به دنبال سایر منابع درآمدی باشید. وام گرفتن و مقروض کردن نسل آتی این شهر هم کافی است. از مهندسی ارزش و مدیریت کارآمد پروژه‌ها کمک گرفته شود و صرفه‌جویی، کاهش هزینه‌های جاری، افزایش تحرک در بدنه سنگین شهرداری در دستور کار قرار گرفته شود. تعداد پرسنل شهرداری و کار ویژه هریک را شفاف کنید و متناسب با پست های سازمانی و نیازهای واقعی بخشهای مختلف شهرداری در تعداد و کیفیت نیروی انسانی به کار گرفته شده بازنگری کنید. زمان آن رسیده است از صرف هزینه عمومی برای مدیران و کارمندان فاقد شایستگی های لازم پرهیز شود و با حساسیت از بیت المال مردم این شهر صیانت شود.

ماه های پایانی سال فصل بودجه نویسی و تعیین مسیر یکساله شهرداری است. جا دارد شورای پنجم با حساسیت ویژه نسبت به اولین سند مهم مورد بررسی خود که می تواند با بازنگری در رویه بودجه نویسی و تلاش برای حذف درآمدهای مخرب و جلوگیری از متورم شدن غیر ضروری بودجه و تجدید نظر در پروژه های پر هزینه و بدون اولویت، ریل گذاری جدیدی را رقم زند. گروه مطالعات شهری فاطر طی سالهای گذشته در بیانیه های متعددی به ارزیابی بودجه های سنواتی پرداخته است که می تواند به فضل الهی برای اداره هرچه بهتر شهر راهگشا باشد.

ولینصرن الله من ینصره ان الله لقوی عزیز 

گروه مطالعات شهری فاطر 

96/10/24